به کوشش: محمد کمالي نژاد




 

نام رايج:

زيره سبز

نام عربي:

کمون، سنوت

نام هاي ديگر:

جيره (هندي)

ماهيت:

تخم نباتي است از رازيانه باريک تر و سياه و سبز و زرد و سفيد مي باشد و نبات آن از رازيانه کوچکتر و برگ آن مستدير و قبه آن مانند شبت و چهار قسم مي باشد. فارسي و نبطي و کرماني و شامي و هر يک بري و بستاني مي باشد و بهترين همه بري و بستاني و کرماني تازه آن است.

طبيعت:

در سوم گرم و خشک

افعال و خواص:

مسخن، ملطف، ملطف و مقطع و محلل و مجفف و قابض، سعوط نقوع خيسانده آن در سرکه و يا استشمام منقوع آن و يا پر نمودن بيني بدان حابس رعاف، آشاميدن آن با سرکه ممزوج به آب جهت عسرالنفس و نفس الانتصاب و خفقان بارد، آشاميدن آن جهت تقويت معده و امعاء و کبد و گرده و تحريک اشتها و تحليل رياح و نفخ و رفع فواق رطوبي و ريحي و تخمه و مغص ريحي و ورم طحال و اسهال رطوبي خصوص بريان نموده ي آن در اين امر و مدر بول و حيض و رافع تقطيرالبول و چون با نمک بخايند و فرو برند قطع سيلان رطوبات معده نمايد و مداومت خوردن به سرکه پرورده خشک نموده آن قاطع شهوت گل خوردن و در سرکه خيسانده بريان کرده ي آن قوي القبض و در دفع رطوبات معده قوي الأثر.

تحقيقات جديد:

ضد اسپاسم، ضد نفخ، کمک به هضم غذا، مفيد براي دلپيچه، قاعده آور.
***

بدل:

ديگر زيره ها و گندنا و در طرد رياح مغز شاهدانه

مضر:

ريه

مصلح:

کتيرا

مقدار شربت:

2 درم

قوت:

تا 7 سال
چون آب ز سردي از دهان تو رود *** چيزي که بود سرد مفيدت نبود
بايد که خوري جوارش زيره و عود *** تا آن وقتي که اين مرض رفع شود
حکيم يوسفي
منبع مقاله :
کمالي نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول